Faktoring – ujęcie w bilansie przedsiębiorstwa

Faktoring to usługa coraz częściej wykorzystywana przez przedsiębiorców jako alternatywne źródło finansowania ich działalności. Polega na przejęciu nieprzeterminowanych wierzytelności, które najczęściej pochodzą z faktur z odroczonym terminem płatności czyli udzielanego kontrahentom kredytu kupieckiego.

Faktoring w finansowaniu przedsiębiorstw

Wspólną dla wszystkich rodzajów faktoringu zasadą działania jest przekazanie przedsiębiorcy określonego procentu od wartości wystawionych faktur z odroczonym terminem płatności. Zazwyczaj jest to ok. 80 – 90% ich wartości. Faktoring wpływa zatem w znaczący sposób na poprawę płynności finansowej przedsiębiorstw. Pozwala również na oszczędzenie czasu związanego z zarządzaniem należnościami, ponieważ te obowiązki przejmuje na siebie faktor. W porównaniu z kredytem  bankowym, szczególnie krótkoterminowym, jest na pewno łatwiej dostępną formą finansowania.

Przebieg operacji faktoringu

Jak przebiega proces faktoringu? W zależności od rodzaju faktoringu – pełny lub niepełny – końcowe etapy procesu będą nieco inne, ale te pierwsze pokrywają się. Przedsiębiorstwo (czyli faktorant) po dostarczeniu towaru lub usługi swojemu kontrahentowi wystawia mu fakturę z odroczonym terminem płatności. Faktura przesyłana jest do firmy świadczącej usługę faktoringu (faktora). Faktor natychmiast wypłaca faktorantowi określony procent wartości faktury. Przejmuje jednocześnie kontrolę nad należnością. Jeśli kontrahent wpłaci na konto faktoringowe należność w określonym terminie, faktor wypłaca faktorantowi pozostałą część środków.

Proces przebiega nieco inaczej, jeśli kontrahent nie uiści zobowiązań w terminie. W przypadku usługi faktoringu pełnego (bez regresu) należności objęte są ubezpieczeniem. Faktor podejmuje działania windykacyjne. Jeśli te nie przynoszą rezultatu, wypłaca faktorantowi należne ubezpieczenie. Ryzyko niewypłacalności jest po stronie faktora. W przypadku usługi faktoringu niepełnego (z regresem) to faktorant jest odpowiedzialny za ewentualną niewypłacalność kontrahenta. Jeśli do niej dojdzie, przekazana mu zaliczka za faktury z odroczonym terminem płatności, musi być zwrócona faktorowi w terminie od 14 do nawet 60 dni.

Faktoring – ujęcie księgowe

Ujęcie faktoringu w księgach rachunkowych jest różne, w zależności od rodzaju wybranej usługi. Faktoring pełny sprawia, że faktorant traci kontrolę nad swoją wierzytelnością, a co za tym idzie, transakcja jest odzwierciedlana tylko po aktywnej stronie bilansu. Należności od kontrahentów są zamieniane na gotówkę otrzymaną od faktora, a zatem wierzytelności nie widnieją w księgach faktoranta. Wybierając faktoring niepełny, decydujemy o zachowaniu kontroli nad wierzytelnościami. Wtedy transakcje powinny być ewidencjonowane zarówno po stronie pasywów jak i aktywów faktoranta. 

Księgowanie faktoringu w walucie obcej

Współpraca z zagranicznymi kontrahentami w zakresie handlu czy świadczenia usług nie jest niczym nowym. Również na tym polu świadczone są usługi faktoringu. Księgując faktoring w walucie obcej trzeba przede wszystkim zwrócić uwagę na metodologię księgowania różnic kursowych walut. Zmienne kursy walut mogą odpowiednio zwiększać koszty uzyskania przychodów lub same przychody. Prawnie jest to uregulowane w ustawie o CIT – art. 15a, ust. 1.